19. ปัญญินทรีย์
20. อนัญญตัญญัสสามีตินทรีย์
21. อัญญินทรีย์
22. อญัญาตาวินทรีย์.

ติกมาติกาปุจฉา ทุกมาติกาปุจฉา

บรรดาอินทรีย์ 22 อินทรีย์ไหนเป็นกุศล อินทรีย์ไหนเป็นอกุศล
อินทรีย์ไหนเป็นอัพยากฤต ฯลฯ อินทรีย์ไหนเป็นสรณะ อินทรีย์ไหนเป็น
อรณะ ?

ติกมาติกาวิสัชนา

[243] อินทรีย์ 10 เป็นอัพยากฤต โทมนัสสินทรีย์ เป็นอกุศล
อนัญญตัญญญัสสามีตินทรีย์ เป็นกุศล อินทรีย์ 4 เป็นกุศลก็มี เป็นอัพยากฤต
ก็มี อินทรีย์ 6 เป็นกุศลก็มี เป็นอกุศลก็มี เป็นอัพยากฤตก็มี อินทรีย์ 12
กล่าวไม่ได้ว่า แม้เป็นสุขเวทนาสัมปยุต แม้เป็นทุกขเวทนาสัมปยุต แม้เป็น
อทุกขมสุขเวทนาสัมปยุต อินทรีย์ 6 เป็นสุขเวทนาสัมปยุตก็มี เป็นอทุกขม-
สุขเวทนาสัมปยุตก็มี อินทรีย์ 3 เป็นสุขเวทนาสัมปยุตก็มี เป็นทุกขเวทนา-
สัมปยุตก็มี เป็นอทุกขมสุขเวทนาสัมปยุตก็มี ชีวิตินทรีย์ เป็นสุขเวทนาสัมปยุต
ก็มี เป็นทุกขเวทนาสัมปยุตก็มี เป็นอทุกขมสุขเวทนาสัมปยุตก็มี กล่าวไม่ได้
ว่า แม้เป็นสุขเวทนาสัมปยุต แม้เป็นทุกขเวทนาสัมปยุต แม้เป็นอทุกขมสุข-
เวทนาสัมปยุตก็มี อินทรีย์ 7 เป็นเนววิปากธัมมธรรม อินทรีย์ 3 เป็นวิบาก
อินทรีย์ 2 เป็นวิปากธัมมธรรม อัญญินทรีย์ เป็นวิบากก็มี เป็นวิปากธัมม-

ธรรมก็มี อินทรีย์ 9 เป็นวิบากก็มี เป็นวิปากธัมมธรรมก็มี เป็นเนววิปาก-
นวิปากธัมมธรรมก็มี อินทรีย์ 9 เป็นอุปาทินนุปาทานิยั โทมนัสสินทรีย์
เป็นอนุปาทินนุปาทานิยะ อินทรีย์ 3 เป็นอนุปาทินนานุปาทานิยะ อินทรีย์ 9
เป็นอุปาทินนุปาทานิยะก็มี เป็นอนุปาทินนุปาทานิยะก็มี เป็นอนุปาทินนานุปา-
ทานิยะก็มี อินทรีย์ 9 เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกะ โทมนัสสินทรีย์เป็นสังกิลิฏฐ-
สังกิเลสิกะ อินทรีย์ 3 เป็นอสังกิลิฏฐาสังกิเลสิกะ อินทรีย์ 3 เป็นอสังกิลิฏฐ-
สังกิเลสิกะก็มี เป็นอสังกิลิฏฐาสังกิเลสิกะก็มี อินทรีย์ 6 เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกะ
ก็มี เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกะก็มี เป็นอสังกิลิฏฐาสังกิเลสิกะก็มี อินทรีย์ 9 เป็น
อวิตักกาวิจาระ โทมนัสสินทรีย์ เป็นสวิตักกสวิจาระ อุเปกขินทรีย์ เป็นสวิตักก-
สวิจาระก็มี เป็นอวิตักกาวิจาระก็มี อินทรีย์ 1 เป็นสวิตักกสวิจาระก็มี เป็น
อวิตักกวิจารมัตตะก็มี เป็นอวิตักกาวิจาระก็มี อินทรีย์ 11 กล่าวไม่ได้ว่า
แม้เป็นปีติสหคตะ แม้เป็นสุขสหคตะ แม้เป็นอุเปกขาสหคตะ โสมนัสสินทรีย์
เป็นปีติสหคตะ เป็นนสุขสหคตะ เป็นนอุเปกขาสหคตะก็มี กล่าวไม่ได้ว่า
เป็นปีติสหคตะก็มี อินทรีย์ 6 เป็นปีติสหคตะก็มี เป็นสุขสหคตะก็มี เป็น
อุเปกขาสหคตะก็มี อินทรีย์ 4 เป็นปีติสหคตะก็มี เป็นสุขสหคตะก็มี เป็น
อุเปกขาสหคตะก็มี กล่าวไม่ได้ว่า แม้เป็นปีติสหคตะ แม้เป็นสุขสหคตะ
แม้เป็นอุเปกขาสหคตะก็มี อินทรีย์ 15 เป็นเนวทัสสนนภาวนาปหาตัพพะ
โทมนัสสินทรีย์ เป็นทัสสนปหาตัพพะก็มี เป็นภาวนาปหาตัพพะก็มี อินทรีย์
6 เป็นทัสสนปหาตัพพะก็มี เป็นภาวนาปหาตัพพะก็มี เป็นเนวทัสสนน-
ภาวนาปหาตัพพะก็มี อินทรีย์ 15 เป็นเนวทัสสนนภาวนาปหาตัพพเหตุกะ
โทมนัสสินทรีย์ เป็นทัสสนปหาตัพพเหตุกะก็มี เป็นภาวนาปหาตัพพเหตุกะ

ก็มี อินทรีย์ 6 เป็นทัสสนปหาตัพพเหตุกะก็มี เป็นภาวนาปหาตัพพเหตุกะก็มี
เป็นเนวทัสสนนภาวนาปหาตัพพเหตุกะก็มี อินทรีย์ 10 เป็นเนวาจยคามินาป-
จยคามี โทมนัสสินทรีย์ เป็นอาจยคามี อนัญญตัญญัสสามีตินทรีย์ เป็น
อปจยคามี อัญญินทรีย์ เป็นอปจยคามีก็มี เป็นเนวาจยคามินาปจยคามีก็มี
อินทรีย์ 9 เป็นอาจยคามีก็มี เป็นอปจยคามีก็มี เป็นเนวาจยคามินาปจยคามี
ก็มี อินทรีย์ 10 เป็นเนวเสกขนาเสกขะ อินทรีย์ 2 เป็นเสกขะ อัญญาตา-
วินทรีย์ เป็นอเสกขะ อินทรีย์ 9 เป็นเสกขะก็มี เป็นอเสกขะก็มี เป็น
เนวเสกขนาเสกขะก็มี อินทรีย์ 10 เป็นปริตตะ อินทรีย์ 3 เป็นอัปปมาณะ
อินทรีย์ 9 เป็นปริตตะก็มี เป็นมหัคคตะก็มี เป็นอัปปมาณะก็มี อินทรีย์ 7
เป็นอนารัมมณะ อินทรีย์ 2 เป็นปริตตารัมณะ อินทรีย์ 3 เป็นอัปปมาณา-
รัมมณะ. โทมนัสสินทรีย์ เป็นปริตตารัมมณะก็มี เป็นมหัคคตารัมมณะก็มี
ไม่เป็นอัปปมาณารัมมณะก็มี กล่าวไม่ได้ว่า แม้เป็นปริตตารัมมณะ แม้เป็น
มหัคคตารัมมณะก็มี อินทรีย์ 9 เป็นปริตตารัมมณะก็มี เป็นมหัคคตารัมมณะ
ก็มี เป็นอัปปมาณารัมมณะก็มี กล่าวไม่ได้ว่า แม้เป็นปริตตารัมมณะ แม้เป็น
มหัคคตารัมมณะ แม้เป็นอัปปมาณารัมมณะก็มี อินทรีย์ 9 เป็นมัชฌิมะ
โทมนัสสินทรีย์ เป็นหีนะ อินทรีย์ 3 เป็นปณีตะ อินทรีย์ 3 เป็นมัชฌินะก็มี
เป็นปณีตะก็มี อินทรีย์ 6 เป็นหีนะก็มี เป็นมัชฌิมะก็มี เป็นปณีตะก็มี
อินทรีย์ 10 เป็นอนิยตะ อนัญญตัญญัสสามีตินทรีย์ เป็นสัมมัตตนิยตะ
อินทรีย์ 4 เป็นสัมมัตตนิยตะก็มี เป็นอนิยตะก็มี โทมนัสสินทรีย์ เป็น
มิจฉัตตนิยตะก็มี เป็นอนิยตะก็มี อินทรีย์ 6 เป็นมิจฉัตตนิยตะก็มี เป็น
สัมมัตตนิยตะก็มี เป็นอนิยตะก็มี อินทรีย์ 7 เป็นอนารัมมณะ อินทรีย์ 4
กล่าวไม่ได้ว่า แม้เป็นมัคคารัมมณะ แม้เป็นมัคคเหตุกะ แม้เป็นมัคคาธิปติ

อนัญญตัญญัสสามีตินทรีย์ ไม่เป็นมัคคารัมมณะ เป็นมัคคเหตุกะก็มี เป็น
มัคคาธิปติก็มี กล่าวไม่ได้ว่า แม้เป็นมัคคเหตุกะ แม้เป็นมัคคาธิปติก็มี
อัญญินทรีย์ ไม่เป็นมัคคารัมมณะ เป็นมัคคเหตุกะก็มี เป็นมัคคาธิปติก็มี
กล่าวไม่ได้ว่า แม้เป็นมัคคเหตุกะ แม้เป็นมัคคาธิปติก็มี อินทรีย์ 9 เป็น
มัคคารัมมณะก็มี เป็นมัคคเหตุกะก็มี เป็นมัคคาธิปติก็มี กล่าวไม่ได้ว่า
แม้เป็นมัคคารัมมณะ แม้เป็นมัคคเหตุกะ แม้เป็นมัคคาธิปติก็มี อินทรีย์ 10
เป็นอุปปันนะก็มี เป็นอุปปาทีก็มี กล่าวไม่ได้ว่า เป็นอนุปปันนะ อินทรีย์ 2
เป็นอุปปันนะก็มี เป็นอนุปปันนะก็มี กล่าวไม่ได้ว่า เป็นอุปปาที อินทรีย์ 10
เป็นอุปปันนะก็มี เป็นอนุปปันนะก็มี เป็นอุปปาทีก็มี อินทรีย์ 22 เป็นอดีต
ก็มี เป็นอนาคตก็มี เป็นปัจจุบันก็มี อินทรีย์ 7 เป็นอนารัมมณะ อินทรีย์
2 เป็นปัจจุปปันนารัมมณะ อินทรีย์ 3 กล่าวไม่ได้ว่า แม้เป็นอตีตารัมมณะ
แม้เป็นอนาคตารัมมณะ แม้เป็นปัจจุปปันนารัมมณะ อินทรีย์ 10 เป็น
อตีตารัมมณะก็มี เป็นอนาคตารัมมณะก็มี เป็นปัจจุปปันนารัมมณะก็มี กล่าว
ไม่ได้ว่า แม้เป็นอตีตารัมมณะ แม้เป็นอนาคตารัมนณะ แม้เป็นปัจจุปปันนา-
รัมมณะก็มี อินทรีย์ 22 เป็นอัชฌัตตะก็มี เป็นพหิทธาก็มี เป็นอัชฌัตต-
พหิทธาก็มี อินทรีย์ 7 เป็นอนารัมมณะ อินทรีย์ 3 เป็นพหิทธารัมมณะ
อินทรีย์ 4 เป็นอัชฌัตตารัมมณะก็มี เป็นพหิทธารัมมณะก็มี เป็นอัชฌัตต-
พหิทธารัมมณะก็มี อินทรีย์ 8 เป็นอัชฌัตตารัมมณะก็มี เป็นพหิทธารัมมณะ
ก็มี เป็นอัชฌัตตพหิทธารัมมณะก็มี กล่าวไม่ได้ว่า แม้เป็นอัชฌัตตารัมมณะ
แม้เป็นพหิทธารัมมณะ แม้เป็นอัชฌัตตพหิทธารัมมณะก็มี อินทรีย์ 5เป็น
อนิทัสสนสัปปฎิฆะ อินทรีย์ 17 เป็นอนิทัสสนอับปฏิฆะ.

ทุกมาติกาวิสัชนา

1. เหตุโคจฉกวิสัชนา

[244] อินทรีย์ 4 เป็นเหตุ อินทรีย์ 18 เป็นเหตุ อินทรีย์ 7
เป็นสเหตุกะ อินทรีย์ 9 เป็นอเหตุกะ อินทรีย์ 6 เป็นสเหตุกะก็มี เป็นอเหตุกะ
ก็มี อินทรีย์ 7 เป็นเหตุสัมปยุต อินทรีย์ 9 เป็นเหตุวิปปยุต อินทรีย์ 6
เป็นเหตุสัมปยุตก็มี เป็นเหตุวิปปยุตก็มี อินทรีย์ 4 เป็นเหตุสเหตุกะ อินทรีย์
9 กล่าวไม่ได้ว่า แม้เป็นเหตุสเหตุกะ แม้เป็นสเหตุกนเหตุ อินทรีย์ 3
กล่าวไม่ได้ว่า เป็นเหตุสเหตุกะ เป็นสเหตุกนเหตุ อินทรีย์ 6 กล่าวไม่ได้ว่า
เป็นเหตุสเหตุกะ เป็นสเหตุกนเหตุก็มี กล่าวไม่ได้ว่า เป็นสเหตุกนเหตุก็มี
อินทรีย์ 4 เป็นเหตุเหตุสัมปยุต อินทรีย์ 9 กล่าวไม่ได้ว่า แม้เป็นเหตุเหตุ-
สัมปยุต แม้เป็นเหตุสัมปยุตตนเหตุ อินทรีย์ 3 กล่าวไม่ได้ว่า เป็นเหตุเหตุ-
สัมปยุต เป็นเหตุสัมปยุตตนเหตุ อินทรีย์ 6 กล่าวไม่ได้ว่า เป็นเหตุเหตุ-
สัมปยุต เป็นเหตุสัมปยุตตนเหตุก็มี กล่าวไม่ได้ว่า เป็นเหตุสัมปยุตตนเหตุก็มี
อินทรีย์ 9 เป็นนเหตุสเหตุกะ แม้เป็นนเหตุอเหตุกะ อินทรีย์ 6 เป็นนเหตุ-
สเหตุกะก็มี เป็นนเหตุอเหตุกะก็มี.

2. จูฬันตรทุกวิสัชนา

[245] อินทรีย์ 22 เป็นสัปปัจจยะ เป็นสังขตะ เป็นอนิทสสนะ
อินทรีย์ 5 เป็นสัปปฏิฆะ อินทรีย์ 17 เป็นอัปปฏิฆะ อินทรีย์ 7 เป็นรูป
อินทรีย์ 14 เป็นอรูป ชีวิตินทรีย์ เป็นรูปก็มี เป็นอรูปก็มี อินทรีย์ 10
เป็นโลกิยะ อินทรีย์ 3 เป็นโลกุตระ อินทรีย์ 9 เป็นโลกิยะก็มี เป็นโลกุตระ
ก็มี อินทรีย์ 22 เป็นเกนจิวิญเญยยะ เป็นเกนจินวิญเญยยะ.